Stilstaand water - Een hygiëneprobleem

Verontreiniging door stilstaand water

Water als grondstof is kostbaar en belangrijk. Zonder water zouden wij mensen niet levensvatbaar zijn. We komen elke dag op verschillende manieren in contact met het "natte element". Toch is niet al het water hetzelfde. Vooral stilstaand water in het leidingnet is anders. Stilstaand water moet kritisch bekeken worden. Wat is stilstaand water precies, waar komt het voor, wat zijn de gevaren en hoe kan ik stilstaand water vermijden?

Wat is stilstaand water?

Stilstaand water is water dat meer dan 4 uur stilstaat vanaf het moment dat het thuis uit de kraan en uit het drinkwaterleidingsysteem komt. De omstandigheden in dit water zijn ideaal voor waterbacteriën.

Als de expertises van VDI, DVGW, UBA en RKI op het gebied van drinkwaterkwaliteitsbehoud in een korte verklaring zouden worden samengevat, zouden ze als volgt luiden:

"Drinkwater moet stromen.”

In het verleden werd de kwaliteit van water vaak onderschat. Er werd aangenomen dat wat dagelijks uit de kraan stroomt onschadelijk en schoon zou zijn. Water is een kwetsbaar product. Microbiologische componenten zoals legionella en andere ziektekiemen kunnen de kwaliteit aanzienlijk beïnvloeden. Dit is met name het geval bij het interne leidingsysteem: Micro-organismen en ziektekiemen hopen zich op aan het oppervlak en er vormt zich een biofilm. Biofilm bestaat uit een slijmlaag, de EPS (Extracellular Polymer Substance), waarin verschillende micro-organismen zoals amoeben, pseudomonas aeruginosa of legionella zijn ingebed en een biocoenose vormen. Slecht geïsoleerde waterleidingen, het verlagen van de warmwatertemperatuur of onvoldoende waterdoorstroming creëren ideale leefomstandigheden voor waterkiemen.

Waar komt stilstaand water vaker voor?

Stilstaand water komt voor op plaatsen waar waterpunten in gebouwen, appartementen en kamers niet worden gebruikt als gevolg van renovatiemaatregelen, leegstand, vakantieperioden, seizoensomstandigheden of onderbezetting. Vooral scholen, hotels, residentiële gebouwen, kleuterscholen, ziekenhuizen, dokterspraktijken, bejaardentehuizen en sporthallen worden hierdoor getroffen.

Maar niet alleen het niet gebruiken van waterpunten, maar ook overgedimensioneerde drinkwaterleidingen met afnemend waterverbruik, dode leidingen of de lange wachttijd tussen de installatie en de inbedrijfstelling van het leidingnet kunnen de oorzaak van stilstaand water zijn.

Wat zijn de gevaren van stilstaand water?

Wanneer water stilstaat, wordt er door microbiële processen een slijmlaag, de zogenaamde biofilm, in het leidingnet gevormd. Dit zorgt voor ideale levensomstandigheden voor waterbacteriën en ziektekiemen, zoals pseudomonas aeruginosa en legionella. Als het water een lange tijd stil heeft gestaan en daarna ontnomen wordt, kunnen deze kiemen vrijkomen en een gezondheidsrisico voor de gebruiker vormen.

Biofilm

Daarnaast bestaat het risico van besmetting van het gehele drinkwaterleidingsysteem. Bij stagnatie ontkiemt de leiding die naar het ongebruikte aftappunt (aftakking) leidt eerst. Door mogelijke herbesmetting komen deze ziektekiemen in het gehele leidingnet terecht en verontreinigen zo ook waterpunten die eerst niet door het stilstaand water getroffen werden.

Hoe kan stilstaand water vermeden worden?

Een wijdverbreide maatregel is het regelmatig, handmatig openen van waterpunten voor het doorspoelen van de drinkwaterleidingen. Naast de hoge personeelskosten, een hoge tijdsbesteding en de veelal moeilijke uitvoering bestaat het risico dat het spoelproces niet regelmatig wordt uitgevoerd.

Technische maatregelen zoals ingebouwde ringleidingsystemen en zelf spoelende kranen zorgen voor een regelmatige waterverversing in het leidingsysteem.