Pseudomonas in kraanwater: alles wat je moet weten

Pseudomonas zijn bacteriën die momenteel voor veel opschudding zorgen in Nederland.

Dat komt doordat er ziekenhuispatienten besmet zijn met deze ziektekiemen die zeer resistent zijn tegen antibiotica. Pseudomonas zijn echter niet alleen aanwezig in ziekenhuizen. Ze kunnen ook worden teruggevonden in kraanwater, de bodem en in wateroppervlakken en ze kunnen ziektes veroorzaken.

In het volgende artikel leggen we je uit hoe pseudomonas onze gezondheid kunnen beïnvloeden en waar je op moet letten om de kwaliteit van je kraanwater te garanderen.

Wat zijn pseudomonas-bacteriën?

Pseudomonas zijn staafvormige, niet-sporenvormende, gramnegatieve bacteriën met polaire flagella (draadvormige zweepstaartjes die worden gebruikt om te bewegen).

De bekendste variant van het geslacht is pseudomonas aeruginosa. Deze bacterie werd in 1900 ontdekt en is een van de meest gevaarlijke ziekenhuisinfecties, omdat deze bacterie zeer antibioticaresistent is.

Pseudonomonas aeruginosa kan overal gevonden worden en leeft vaak op dood organisch materiaal. Ze passen zich zeer goed aan hun omgeving aan en hebben slechts een aantal voedingsstoffen nodig om te overleven. Ze bevinden zich in de bodem en in het water, op planten en dieren en in andere leefomgevingen.

Pseudomonas aeruginosa: een bacterie die ook gevaarlijk is voor mensen

Mensen die al verzwakt zijn door eerdere ziekten, lopen een bijzonder groot risico om ziek te worden door een infectie die werd veroorzaakt door pseudomonas. Tot de risicogroepen behoren mensen met diabetes of mucoviscidose (taaislijmziekte) of mensen die een verzwakte afweer hebben als gevolg van een Hiv-infectie. Bovendien moeten immuun gesupprimeerde patiënten (na orgaantransplantatie, kankerpatiënten) niet met de bacterie in aanraking komen. In zijn algemeenheid kan men zeggen dat ziekenhuispatiënten gevaar lopen, omdat de meeste van hen – in elk geval tijdens hun ziekenhuisverblijf – een verzwakt immuunsysteem hebben.

Pseudomonas aeruginosa is een ziekteverwekker die verantwoordelijk is voor veel infecties bij mensen en de bekendste en belangrijkste pseudomonas-soort in de menselijke geneeskunde. De symptomen van een pseudomonas aeruginosa-infectie hangen af van de plaats van de infectie in het lichaam.

In het algemeen vormt pseudomonas aeruginosa in drinkwater geen groot risico voor gezonde mensen. Maar bij mensen met een verzwakt immuunsysteem kan de bacterie longontsteking of bloedvergiftiging veroorzaken. De pseudomonas-bacterie wordt ook in verband gebracht met ziekten zoals urineweginfecties, middenoorontstekingen, wond- en hartklepinfecties. In Nederland is de ziekteverwekker verantwoordelijk voor ongeveer 7,1% van alle ziekenhuisinfecties.¹ Er overlijden in Europa naar schatting 35.000 personen per jaar door ziekenhuisinfecties met antibioticaresistente ziekteverwekkers.²

De overdracht van de bacteriën

Pseudomonas-bacteriën houden van vochtige ruimtes zoals waterleidingen, gootstenen, toiletten, zwembaden met onvoldoende chloor en verouderde of inactieve desinfecterende oplossingen. Pseudomonas aeruginosa kan via drinkwater of het gebruik van medische apparaten als katheters of ventilators worden overgedragen. Implantaten vormen een extra risico, omdat zich een biofilm met bacteriën kan vormen op het oppervlak. In ziekenhuizen kunnen de ziekteverwekkers ook overgedragen worden door het verplegend personeel.

🦠 Personen met een verzwakt immuunsysteem door andere eerder bestaande aandoeningen lopen een bijzonder hoog risico om besmet te raken met pseudomonas.

Zijn pseudomonas in kraanwater gevaarlijk

In het algemeen vormt pseudomonas in drinkwater geen groot risico voor gezonde mensen. Personen met een slechte gezondheid of personen die een medische behandeling ondergaan lopen echter een groter gezondheidsrisico.

Het is daardoor essentieel om de waterkwaliteit in ziekenhuizen, dokters- en tandartspraktijken, maar ook thuis te verzekeren. Dit houdt ook het garanderen in van leidingwater dat vrij van ziekteverwekkers is.

🚰 Onze wegwerpbare en herbruikbare steriele filters helpen om veilige medische ruimtes te garanderen.

Pseudomonas opsporen

Denkt u dat er een te hoge concentratie aan pseudomonas aanwezig zijn in uw kraanwater? Dan is het analyseren van het water de eerste stap om nauwkeurige informatie te verkrijgen. Omdat de bacteriën niet alleen in kranen, maar in de volledige waterinstallatie van een gebouw gevonden kunnen worden, kan alleen een professionele wateranalyse bepalen of er sprake is van pseudomonascontaminatie.

Indien er pseudomonas aeruginosa wordt gevonden, dienen er passende maatregelen te worden genomen. Deze omvatten het doorspoelen, vervangen en desinfecteren van materialen. Deze maatregelen kunnen afzonderlijk of gezamenlijk worden genomen.

Pseudomonas voorkomen

Voorkomen is de beste maatregel tegen ongewenste bacteriën of bacillen in kraanwater. Dit omvat bijvoorbeeld het voorkomen van stilstaand water door regelmatig het volledige drinkwatersysteem door te spoelen. Het is echter belangrijk om op te merken dat het water een paar minuten laten stromen niet voldoende is.

Gebrekkige pijpleidingen bevorderen eveneens de wildgroei van bacteriën.

🌡 Temperaturen boven de 60 ºC hebben een desinfecterende werking. Pseudomonas vermenigvuldigen zich echter boven de 25 ºC.

De overdracht beperken

Uit diverse onderzoeken tonen aan dat het aantal ziekenhuisinfecties de afgelopen jaren is afgenomen. Dat komt door verbeterde hygiënemaatregelen in ziekenhuizen.³ De rol van water uit leidingsystemen als bron van infectie wordt nu ook goed begrepen en vastgelegd. Het elke zes maanden op specifieke ziektekiemen testen van water van leidingsystemen is nu een essentiële bestrijdingsmaatregel. Daarnaast draagt het consistent naleven van hygiëneprotocollen, inclusief chemische of thermische desinfectiemaatregelen, ook bij tot de beheersing van door water overgedragen ziekteverwekkers. Het gebruik van steriele waterfilters op het punt van gebruik of inline-waterfilters is een effectieve preventiestrategie die het aantal pseudomonas aeruginosa-infecties in ziekenhuizen kan verminderen.

Pseudomonas zijn gevaarlijk in het bijzonder, omdat ze zeer resistent zijn voor antibiotica. Daarom is het consistent handhaven van hygiënemaatregelen cruciaal.